به نقل از «تسنیم»

افشای اسنادی از املاک مردم که به نام رضا خان سند خورد/ الگوی سیاسی رضا خان که بود؟+ فیلم

تاریخ انتشار: ۲ اسفند ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۱۰۷۶۰۷۷

شبکه مستند به بهانه صدسالگی کودتای رضا خان در سوم اسفند ۱۲۹۹ مجموعه مستند «ثبت با سند برابر نیست» را برای نخستین بار روی آنتن تلویزیون می برد. - اخبار فرهنگی -

به گزارش خبرگزاری تسنیم به نقل از روابط عمومی شبکه مستند، «ثبت با سند برابر نیست» از اسناد منتشر نشده‌ای مربوط به املاک رضا خان رونمایی می‌کند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

 املاکی که در بسیاری از اتفاقات تاریخی عصر خود نقشی تعیین‌کننده داشته است.

مجموعه مستند «ثبت با سند برابر نیست» به کارگردانی مهدی شامحمدی و تهیه‌کنندگی وحید کاظمی در 8 قسمت 50 دقیقه‌ای برای نخستین بار روی آنتن تلویزیون می‌رود. این مجموعه از شنبه 2 اسفندماه هر شب  (به‌جز جمعه) ساعت 19 از شبکه مستند پخش می‌شود و نگاهی متفاوت‌ به دوران حکومت رضا پهلوی در کشور دارد.

تهیه‌کننده «ثبت با سند برابر نیست» درباره ایده ساخت این مجموعه مستند 8 قسمتی گفت: 4 سال پیش مجموعه‌ای را مربوط به دوره رضاخانی کار کردیم. یک گروه تحقیقاتی نزدیک به 2 سال، تمام اسناد مربوط به دوران پهلوی اول را مورد بررسی قرار دادند که‌ در نتیجه، نکاتی تأمل برانگیزی توجه ما را جلب کرد. مجموعه مستند «ثبت با سند برابر نیست»، بیرون آمده از نتایج همان تحقیق و پژوهش است.

وحید کاظمی با معرفی خط سیر مستند «ثبت با سند برابر نیست» گفت: چند نکته در دوران پهلوی اول وجود دارد که تاکنون در رسانه‌ها کمتر بیان شده یا به هر دلیلی به عنوان بخشی از تاریخ بازگو نشده است و مردم از آن اطلاع زیادی ندارند. یکی از این نکات، املاکی است که به نام رضا پهلوی ثبت شده است. در دفتری به نام «املاک اختصاصی»، اموال و املاکی ثبت شده است که نشان می‌دهد چه املاک و دارایی‌هایی در تصرف رضاخان بوده است. این دفتر اکنون در مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر نگهداری می‌شود. در آن بیش از 44 هزار سند ثبتی مربوط به رضا پهلوی ذکر شده است که بعداً به قیمت یک شاخه نبات به پسر او یعنی محمدرضا پهلوی منتقل شده است.

این مستندساز با اشاره به پیوند پیچیده املاک رضاخانی با اتفاقات سیاسی دوران پهلوی اول گفت: نکته قابل توجهی که در این اسناد وجود دارد این است که وقتی از سند ثبتی حرف می‌زنیم، منظورمان سند آپارتمان نیست بلکه سند شهر و قریه (روستا) است. برای مثال نوشته شده است که قریه «عالیه کلا» یا «ولیکدان» متعلق به رضا پهلوی است یا سند کل منطقه یوسف‌آباد تهران یا کل شهر قائمشهر که نامش را شاهی گذاشته بود به نام رضا پهلوی خورده است و ....

وی افزود: موضوع قابل توجه، ارتباط بین این اسناد با برخی از اتفاقات مهم کشور است. برای مثال، در حین احداث راه‌آهن در کشور می‌بینیم که تمام املاک و زمین‌های مرغوبی که در محدوده ریل قطار بوده است به نام رضاشاه شده است. مثلاً خورده مالکین این مناطق را تحت فشار قرار می‌دادند تا زمین‌ها را با قیمت ناچیز تقدیم رضا پهلوی کنند. این ماجرا مربوط به قبل از کودتا و یا شاه شدن رضاخان است. این رویه سال‌ها ادامه داشت. تقریباً کل مازندران، گیلان، گرگان، شمال خراسان، بخش بزرگی از تهران و رودهن تا دماوند و ساوجبلاغ بخشی از املاک ثبت شده رضا خان است.

کاظمی گفت: با توجه به همین سوژه و ابعاد مختلف آن که مرتبط با اتفاقات مهم تاریخ ایران است، تصمیم گرفتیم مجموعه مستندی را تولید کنیم که نتیجه آن مجموعه 8 قسمتی «ثبت با سند برابر نیست» به کارگردانی مهدی شامحمدی شده است. در حقیقت، در این مجموعه، ارتباط بین اتفاقات و رخدادهای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی کشور با این املاک، مبتنی بر اسناد به تصویر کشیده است. به عبارت دیگر، املاک رضاخان بستری شده است تا اتفاقات آن عصر را بهتر بفهمیم و تحلیل کنیم.

وی با معرفی سوژه‌ قسمت‌های مختلف این مجموعه مستند گفت: در قسمت اول بیوگرافی دقیقی از شکل‌گیری شخصیت رضا پهلوی ارائه شده است. برای مثال به عبدالحسین فرمانفرمائیان که به نوعی الگوی سیاسی رضاخان است می‌پردازیم و شکل‌گیری شخصیت سیاسی و اقتصادی رضا پهلوی را نشان می‌دهیم. فرمانفرمائیان یکی از بزرگترین ملاک‌های ایران بوده و چون رضا پهلوی نگهبان او بوده است خوب فهمیده بود که برای موفقیت در سیاست باید قدرت اقتصادی داشت و صاحب املاک بود. رضاخان شاگرد خلف این پیر سیاست است و با الگو گرفتن از او شروع به جمع‌آوری املاک می‌کند تا این که تبدیل به بزرگترین زمین‌خوار کشور در دوره خود تبدیل می‌شود.

 

 

تهیه کننده مجموعه مستند «ثبت با سند برابر نیست» افزود: در قسمت‌های بعدی به موضوعاتی مانند تغییر شکل ظاهری جامعه از جمله لباس و کلاه تا معماری شهرها و ... می‌پردازیم. رضا پهلوی در این دوره‌ بسیار تلاش می‌کند تا شکل ظاهری جامعه را به‌گونه‌ای تغییر دهد که همه بگویند این شکل متاثر از اوست و ایران جدید را بنا نهاده است.
وی درخصوص لزوم ساخت چنین مجموعه‌ای گفت: امروزه، عده‌ای از طرفداران رضا خان می‌گویند که او مستبد بود اما مستبد مفید بود و جامعه آن دوران نیاز به چنین فرد مستبد داشت کشور پیشرفت کند و ایران به سوی تجدد گام بردارد. در این مجموعه نشان می‌دهیم که استبداد به هیچ‌وجه سودمند نیست و استبداد، استبداد است. در حقیقت مستبد مفید بی‌معنی است.

کاظمی درباره محتوای تصویری این مستند توضیح داد: در این مجموعه بازسازی نداریم و تصاویر آرشیوی به همراه نریشن و مصاحبه با پژوهشگران تاریخ را داریم. علاوه‌براین، سراغ نوادگان کسانی رفتیم که در دوران تظلم‌خواهی توانسته بودند املاک خود را پس بگیرند. باید بدانید که در دوران پهلوی دوم، عده‌ای از رضا خان شکایت کردند و گفتند که او زمین‌های ما را به زور گرفته است. دادگستری وقت بخش کوچکی از این زمین‌ها را به آنان برگرداند، بنابه تصویب قانون املاک واگذاری در مجلس شورای ملی قرار براین بود تا املاک به صاحبان اصلی آن بازگردد اما بخش بزرگی در تملک بنیاد پهلوی باقی ماند. با نوادگان این افراد نیز گفت‌وگوهایی داشتیم.

این مجموعه در 8 قسمت 50 دقیقه‌ای از 2 تا  10 اسفند هر شب (به جز جمعه) ساعت 19 از شبکه مستند پخش خواهد شد و بازپخش آن ساعت 24  و روز بعد ساعت 12:30 خواهد بود.

مستند تحلیلی سقوط بورس رونمایی شدکارگردان مستند «ماسک»: تأثیرپذیری مدافعان سلامت از رزمندگان دفاع مقدس را به عینه نشان دادیم

انتهای پیام/ 

منبع: تسنیم

کلیدواژه: تلویزیون مستند تلویزیون مستند ثبت با سند برابر نیست مجموعه مستند دوران پهلوی شبکه مستند نام رضا رضا پهلوی رضا خان زمین ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۰۷۶۰۷۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

فلسفه نام‌گذاری ماه‌های شمسی چیست؟

شروع زمان سنج هجری خورشیدی روز جمعه «۱ فروردین سال ۱ هجری خورشیدی» (۲۹ شعبان ۱ سال قبل از هجرت) مطابق با ۱۹ مارس ۶۲۲ میلادی قدیم (ژولینی) و ۲۲ مارس ۶۲۲ میلادی جدید (گرگوری) است. البته روز اول سال یک هجری خورشیدی (از ۱ فروردین تا ۲۴ شهریور) ۵ ماه و ۲۴ روز قبل از هجرت پیامبر (کمتر از یک سال) است.

فلسفه نام‌گذاری ماه‌های شمسی

سال، فصل‌ها، ماه‌ها و روزها

به گزارش بیتوته، این زمان سنج از ۳۶۵ روز در قالب ۱۲ ماه تشکیل شده‌است و طبق زمان سنج جلالی ابتدای آن اعتدال بهاری در نیمکرهٔ شمالی است. با این فرق که مبدأ آن هجری است. طراحان زمان سنج جلالی، گروهی ریاضیدان و اخترشناس بودند که نامدارترین آن‌ها حکیم خیام ریاضیدان و شاعر ایرانی بود.

این ها به سفارش ملکشاه سلجوقی و با اصلاح زمان سنج یزدگردی به این زمان سنج جدید دست پیدا کردند. زمان سنج جلالی با حفظ شروع و طول سال با تغییر مبدأ، اسامی و طول ماه‌ها در قالب زمان سنج هجری شمسی برجی درآمده و باز با تغییراتی در طول ماه‌ها ضمن تنوع اسامی آنها، عنوان تقویم هجری شمسی پیدا کرد.

این تقویم بر پایه سال اعتدالی خورشیدی برابر با ۳۶۵٫۲۴۲۱۹۸۷۸ روز است؛ که سال تقویمی آن ۳۶۵ و ۳۶۶روز (کبیسه) می‌باشد.

هر سال دارای ۴ فصل با نام‌های بهار، تابستان، پاییز و زمستان است و هر فصل ۳ ماه دارد و هر ماه تقریباً ۴ هفته و هر هفته ۷ روز با نام‌های شنبه، یکشنبه، دوشنبه، سه‌شنبه، چهارشنبه، پنجشنبه و جمعه (آدینه) دارد. هر سال با ۱ فروردین و فصل بهار شروع می‌شود.

بلندترین روز سال در ۱ تیر و بلندترین شب سال در شب یلدا (از غروب ۳۰ آذر تا طلوع آفتاب در ۱ دی) اتفاق می افتد. طول ماه‌های این زمان سنج در طول تاریخ و در کشورهای گوناگون فرق داشته است، اما از حدود سال ۱۳۴۸ در ایران و افغانستان طول ماه‌ها یکسان است.

طول ماه‌ها در نیمه اول سال ۳۱ روزه و در نیمه دوم سال ۳۰ روزه است با این تفاوت که ماه پایانی (اسفند) ۲۹ روزه است و فقط در سال‌های کبیسه ۳۰ روز خواهد داشت. 

نام ماه‌های دوازده‌گانه پارسی

نام ماه‌های دوازده‌گانه پارسی تماما برگرفته از متون کهن زردشتی است که ریشه در اعتقادات و باورهای این آیین دارد.

فروردین نام اولین ماه فصل بهار و روز نوزدهم هر ماه در زمان سنج اعتدالی خورشیدی است. در اوستا و پارسی باستان فرورتینام، در پهلوی فرورتین (فرورتن ) و در فارسی فروردین گفته شده که به معنای فروردهای پاکان و فروهرهای ایرانیان است. فروردین شکل تغییر یافته واژه فروهر است به معنای نیروی پیشرو. فروردین جمع مؤنث واژه ی فرورتی در حالت اضافی است و به معنی فروردهای پاکان و فروهرهای پارسایان است . پس «ین » علامت نسبت نیست .

- اردیبهشت نام دومین ماه سال و روز دوم هر ماه در زمان سنج اعتدالی خورشیدی است. در اوستا به آن، اَشَه وَهیشتَه و در پهلوی اُرت وَهیشت گویند. مرکب از دو جزء است: اول اَرتَه به معنی درستی و راستی و پاکی و تقدس. دوم وهیشته صفت عالی از وِه به معنی به و خوبست و واژه ی مرکب به معنی بهترین راستی است .

در کل به معنی بهترین راستی است و همین طور نام یکی از امشاسپندان یا فرشتگان درگاه خداوند است.

- خرداد نام سومین ماه سال و روز ششم در زمان سنج اعتدالی خورشیدی است. در اوستا و پارسی باستان هئوروتات، در پهلوی خردات و در فارسی خورداد یا خرداد گفته شده که کلمه ای است مرکب از دو بخش: بخش اول هئوروه که صفت است به معنای رسا، همه، درست و کامل. دوم تات که پسوند است برای اسم مونث، پس هئوروتات به معنای کمال و رسایی است. به معنی تندرستی نیز آمده و نیز نام یکی از امشاسپندان یا فرشتگان درگاه خداوند است.

- تیر نام چهارمین ماه سال و روز سیزدهم هر ماه زمان سنج اعتدالی خورشیدی است. در اوستا تیشریه، در پهلوی تیشتر و در فارسی صورت تغییر یافته آن یعنی تیر گفته شده که یکی از ایزدان است و به ستاره شعرای یمانی گفته می شود. فرشته مزبور نگهبان باران است و به کوشش او زمین پاک، از باران بهره مند می شود و کشتزارها سیراب می شود. تیشتر را در زبانهای اروپایی سیریوس خوانده اند.هر زمان تیشتر از آسمان سر بزند و بدرخشد مژده ریزش باران می دهد. تیر نام ستاره ای در آسمان هم هست.                            

- امرداد نام پنجمین ماه سال و روز هفتم هر ماه در زمان سنج اعتدالی خورشیدی است. در اوستا امرتات، در پهلوی امرداد و در فارسی امرداد گفته شده که کلمه ای است مرکب از سه بخش: اول ا، ادات نفی به معنی نه، دوم مرتا به معنی مردنی و نابود شدنی و سوم تات که پسوند و دال بر مونث است. بنابر این امرداد یعنی بی مرگی و آسیب ندیدنی یا جاودانی. مرداد نام آخرین امشاسپند هم می باشد. نام این ماه اشتباه مرداد تلفظ می شود که باید امرداد خوانده شود.

- شهریور نام ششمین ماه سال و روز چهارم هر ماه در زمان سنج اعتدالی خورشیدی است. در اوستا خشتروئیریه، در پهلوی شتریور و در فارسی شهریور می دانند. کلمه ای است مرکب از دو بخش: خشتر که در اوستا و پارسی باستان و سانسکریت به معنی کشور و پادشاهی است و بخش دوم صفت است از ور به معنی برتری دادن و ئیریه یعنی منتخب و آرزو شده و در کل یعنی کشور منتخب یا پادشاهی برگزیده.

این ترکیب بارها در اوستا به معنی بهشت یا کشور آسمانی اهورامزدا آمده است. شهریور به معنی بهترین شهریاری یا مدینه فاضله، فرشته ای موکل بر آتش و موکل بر همه فلزات و تدبیر امور و مصالح و همین طور نام یکی از امشاسپندان یا فرشتگان درگاه خداوند هم آمده است.

- مهر (پیوستن با مهربانی). نگهبانی ماه هفتم و روز شانزدهم هر ماه را به عهده ایزد مهر است. در اسطوره‌های ایرانی گرما و نور خورشید را ایزد مهر می دانستند. در سانسکریت میترا، در اوستا و پارسی میثر، و در پهلوی میتر، و در فارسی مهر گفته می شود، که از ریشه سانسکریت آمده به معنی پیوستن. مهر به معنای محبت ومهربانی هم آمده است.

- آبان نام ماه هشتم از سال خورشیدی و نام روز دهم از هر ماه است. آبان (آب‌ها(در اوستا آپ در پارسی باستان آپی و در فارسی آب گفته می شود. در اوستا بارها آپ به معنی فرشته نگهبان آب استفاده شده و همه جا به صورت جمع آمده است. کلا جلوه های طبیعی سودمند نزد ایرانیان خیلی ارجمند است پس بعضی روزهای ماه به نام مظاهر طبیعی نهاده شده است. در این ماه از سال به طور معمول باران می‌بارد. آبان، در زمان سنج باستانی شروع زمستان بزرگ بوده است.

- آذر نام ماه نهم از سال خورشیدی و نام روز نهم از هر ماه است. آذر (آتش(در اوستا آتر و آثر، در پارسی باستان و پهلوی آتر و در فارسی آذر می گویند. آذر فرشته نگهبان آتش و یکی از بزرگترین ایزدان است. آریائیان(هندوان و ایزدان) بیش از دیگر اقوام به عنصر آتش اهمیت می دادند. آفتاب در این ماه در برج قوس یا کماندار قرار می گیرد. سرما در این ماه به اندازه‌ای است که باید آتش روشن کرد.

- دی نام دهم از سال خورشیدی است. در بین سی روز ماه، روزهای هشتم، پانزده و بیست و سوم هم به دی (آفریدگار، دثوش) موسوم است. برای این که این سه روز با هم اشتباه نشوند نام هر یک را به نام روز بعد می پیوندند، یعنی هشتمین روز ماه را دی به آذر، نام روز پانزدهم ،دی به مهر و نام بیست و سومین روز هر ماه دی به دین بود. دی (دادار، دانای آفریننده) در اوستا داثوش یا دادها به معنی آفریننده ، دادار و آفریدگار است و بیشتر صفت اهورامزدا است و آن از مصدر دا به معنی دادن و آفریدن است. در خود اوستا صفت دثوش(=دی) برای تعیین دهمین ماه استفاده شده است. دی نام ملکی است که تدبیر امور و مصالح روز و ماه دی به او تعلق دارد.

- بهمن نام یازدهم از سال خورشیدی و نام روز دوم از هر ماه است. بهمن (منش نیک( در اوستا وهومنه، در پهلوی وهومن، در فارسی وهمن یا بهمن گفته شده که کلمه ای است مرکب از دو بخش: وهو به معنی خوب و نیک و مند از ریشه من به معنی منش است؛ بنابراین یعنی بهمنش، نیک اندیش و نیک نهاد. بهمن نام یکی از امشاسپندان یا فرشتگان درگاه خداوند هم هست.

- اسفند نام دوازدهم از سال خورشیدی و نام روز پنجم از هر ماه است. اسفند (آرامش افزاینده، پارسایی مقدس (دراوستا اسپنتا آرمیتی، در پهلوی اسپندر، در فارسی سپندار مذ، سفندارمذ، اسفندارمذ و گاه به اختصار سپندار و اسفند گفته شده است. اسفند یا سپنتا آرمیتی، آرامشی است که از عشق و ایمان سرچشمه می گیرد. در ادبیات اوستایی این جلوه اهورایی به صورت مادینه (مونث) به کار برده شده است.

پس در اسطوره‌های ایرانی این امشاسپند نگهبان زن و زمین محسوب می شده است. در بندهشن آمده که زن نیک مانند زمین نیک سختی‌ها را می گوارد و بر شیرین می دهد. از این روی جشن اسپندگان (29 بهمن ماه امروزی) مخصوص زنان بوده است. در این روز مردها با دادن هدیه به زنان از ایشان قدردانی می‌کرده‌اند. اسفند به معنای فروتنی هم هست و نام یکی از امشاسپندان یا فرشتگان درگاه خداوند است.

کانال عصر ایران در تلگرام